Paznokcie to nie tylko element estetyczny – ich wygląd może być wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia. Choć nie każda zmiana świadczy o chorobie, niektóre symptomy warto potraktować poważnie. Organizm często wysyła subtelne sygnały, które najpierw pojawiają się właśnie na paznokciach. Oto kilka przykładów, jak mogą one pomóc w diagnozowaniu różnych dolegliwości.
Gdy paznokcie stają się blade, niemal białe, może to oznaczać anemię – niedobór żelaza w organizmie. W takim przypadku paznokcie są cienkie, kruche i bardzo jasne, czasem niemal przezroczyste. Może temu towarzyszyć osłabienie, bladość skóry i zmęczenie. Niedokrwistość często objawia się też charakterystycznym zaokrągleniem płytki paznokcia – wtedy przypomina ona łyżeczkowaty kształt, co fachowo nazywa się koilonychią.
Innym wyraźnym sygnałem mogą być paznokcie z niebieskawym lub sinym odcieniem. Taki kolor sugeruje, że do tkanek dociera zbyt mało tlenu – co może wskazywać na problemy z układem oddechowym lub krążeniowym, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma czy nawet niewydolność serca. Czasem sinica pojawia się też w ekstremalnym zimnie, ale jeśli odcień utrzymuje się dłużej – warto skonsultować się z lekarzem.
Pionowe wgłębienia lub poziome prążki (tzw. linie Beau) mogą z kolei pojawić się po silnym stresie fizycznym lub poważnej infekcji – to zapis „przerwy” w wzroście paznokcia. Mogą występować po przebytym COVID-19, ciężkiej gorączce lub operacji. Paznokcie w tym czasie na moment przestają rosnąć, a potem kontynuują wzrost, zostawiając charakterystyczne linie poprzeczne.
Żółta barwa paznokci często kojarzona jest z grzybicą, ale może też sugerować problemy z układem limfatycznym lub chorobami płuc. Tzw. zespół żółtych paznokci to rzadkie, ale poważne schorzenie, w którym paznokcie rosną bardzo wolno, grubieją, są żółte i zakrzywione. Towarzyszyć mogą temu obrzęki kończyn i nawracające infekcje układu oddechowego.
Paznokcie łamliwe, rozdwajające się lub pofalowane mogą świadczyć o problemach z tarczycą – zarówno niedoczynność, jak i nadczynność wpływają na strukturę keratyny. U osób z niedoczynnością tarczycy często występuje suchość skóry i włosów oraz spowolniony wzrost paznokci, które stają się kruche i podatne na złamania.
Niepokojącym objawem może być także ciemnobrązowa lub czarna linia przebiegająca przez paznokieć – szczególnie jeśli nie jest to wynik urazu. Może to być objaw czerniaka podpaznokciowego, rzadkiej, ale groźnej postaci raka skóry. W takim przypadku nie należy zwlekać – szybka konsultacja z dermatologiem może uratować życie.
Choć nie każda zmiana na paznokciach oznacza poważną chorobę, ich uważna obserwacja może dostarczyć cennych informacji o zdrowiu. Paznokcie rosną powoli, dlatego wiele problemów objawia się na nich z opóźnieniem – warto więc przyglądać się im regularnie i nie ignorować nagłych zmian kształtu, koloru czy faktury. W razie wątpliwości lepiej skonsultować się z lekarzem niż zbagatelizować subtelne ostrzeżenie organizmu.